»Παραίσθηση. Αν εμείς, οι μάγοι και οι συγγραφείς, έχουμε κάνει καλά την δουλειά μας πείθουμε τα περισσότερα μέλη του κοινού μας πως ό,τι είδαν ή διάβασαν είναι πέρα για πέρα αληθινό, παρόλο που φαινόταν τελείως αδύνατο»
Deen Koontz
«Το πιο σημαντικό πράγμα που είναι κοινό στους συγγραφείς και στους μάγους είναι ότι προσπαθούμε να μεταδώσουμε στους θεατές και στους αναγνώστες μας αυτήν την απλή αλήθεια : ότι η ζωή και το σύμπαν είναι γεμάτα από μυστήρια και θαύματα, ότι όλα δεν είναι αυτό που φαίνονται, ότι υπάρχουν κρυμμένα νοήματα πίσω από τα πράγματα, ότι είμαστε ικανοί για το μεταφυσικό…»
Steven King
Κατά καιρούς, μέσα από διάφορες αναγνώσεις μου, έπεφτα συχνά πάνω στο ζήτημα της μαγείας, όχι τόσο με την έννοια της τελετουργικής πρακτικής αλλά μάλλον ως μίας (θα επιχειρήσω την διατύπωση) ‘‘ψυχικής λειτουργίας’’ υπέρβασης των αναγκαιοτήτων της ζωής και μετασχηματισμού του ατόμου. Στις μέρες μας παρατηρώ πως πολλοί άνθρωποι ενδιαφέρονται ποικιλοτρόπως για το φαινόμενο της μαγείας (δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως, πριν από μερικά χρόνια, ‘‘Οι Μάγισσες της Σμύρνης’’ αποτέλεσε μια μοναδική περίπτωση ελληνικού βιβλίου με στοιχεία φανταστικής λογοτεχνίας που γνώρισε τεράστια διάδοση κι εμπορική επιτυχία), είτε με την έννοια μιας επαναφερόμενης δεισιδαιμονίας, είτε από ένα πιο θεωρητικό και λόγιο ενδιαφέρον. Κάποια στιγμή, λοιπόν, συγκέντρωσα τα χαρακτηριστικότερα από αυτά τα αποσπάσματα που είχα διαβάσει, τα οποία και παραθέτω παρακάτω μαζί με ένα μικρό σχόλιο που είχα κάνει τότε σε κάποιο forum. Καθώς μαζί με τον όρο της ‘‘Μαγείας’’ συναντούσα και τους όρους ‘‘Φαντασία’’ και ‘‘Θέληση’’, αναρωτήθηκα αν αυτά τα δύο είναι τελικά τα πραγματικά συστατικά της Μαγείας - η φαντασία κι η θέληση, συναρτήσει της ισχύος αυτών, που είναι διατεθειμένο να αναπτύξει το άτομο προκειμένου να ‘‘υλοποιήσει’’ το ποθούμενο αποτέλεσμα.
Στο βιβλίο ''Τεχνικές της Υψηλής Μαγείας'' (Techniques of High Magic) των Φράνσις Κινγκ και Στήβεν Σκίνερ αναφέρονται τέσσερις βασικές παραδοχές της μαγείας :
1. Ότι το υλικό σύμπαν αποτελεί μόνο ένα μέρος της συνολικής πραγματικότητας.
2. Ότι η ανθρώπινη δύναμη της θέλησης είναι η πραγματική δύναμη, και ότι η πειθαρχημένη θέληση μπορεί να αλλάξει το περιβάλλον και να προκαλέσει παραφυσικά φαινόμενα.
3. Ότι αυτή η δύναμη της θέλησης μπορεί να καθοδηγείτε από την φαντασία.
4. Ότι το σύμπαν δεν είναι ένα μίγμα τυχαίων παραγόντων και επιρροών, αλλά ένα τακτοποιημένο σύστημα αντιστοιχιών και ότι η κατανόηση του μοτίβου των αντιστοιχιών βοηθά τον αποκρυφιστή να τις χρησιμοποιεί για τον δικό του σκοπό.
Στο βιβλίο του ''Εξέταση της Μαγείας'' (Disquisitionum Magicarum) ο Ιησουΐτης λόγιος Μάρτιν ντελ Ρίο ορίζει την μαγεία ως «εκείνη την τέχνη ή δεξιότητα που, μέσω της χρήσης μιας υπερφυσικής δύναμης, προκαλεί κάποια περίεργα και ασυνήθιστα φαινόμενα, ο μηχανισμός των οποίων ξεφεύγει από την κοινή λογική».
Ο Λούις Σπενς, ιστορικός του αποκρυφισμού, καθορίζει την μαγεία ως «δύναμη, λανθάνουσα στα ανθρώπινα πλάσματα, που μπορεί να ελέγξει την κοσμική ύλη μέσω της θέλησης και της πίστης τους».
Η γνωστή αποκρυφίστρια Ντάιον Φόρτσουν διατυπώνει τον εξής ορισμό : «Η μαγεία είναι η Τέχνη της εκούσιας πρόκλησης μεταβολών στην συνείδηση».
Ο διαβόητος Άλιστερ Κρόουλυ ισχυρίζεται πως : «Η μαγεία είναι η Επιστήμη και η Τέχνη να προκαλείς αλλαγή σε συμφωνία με την Βούληση».
Ο προκάτοχός του Ελιφάς Λεβί έλεγε : «Έχεις σκοπό να κυριαρχήσεις στον εαυτό σου και στους άλλους ; Μάθε πώς να θέλεις. Πώς μπορεί κανείς να μάθει να θέλει ; Αυτό είναι το πρώτο Απόκρυφο Μυστικό της μαγικής μύησης...».
Κι ο ΜακΓκρέγκορ Μάθερς, ένας από τους ιδρυτές του μαγικού τάγματος της Χρυσής Αυγής, σε μία διάλεξή του δήλωσε : «Προκειμένου να ασκηθεί μαγεία πρέπει να ενεργοποιηθούν και η Φαντασία και η Θέληση, και οι δύο έχουν ίση σημασία στην εργασία… Η σκέτη Θέληση μπορεί να στείλει ένα ρεύμα, όμως οι επιδράσεις του είναι συγκεχυμένες κι ακαθόριστες… Η σκέτη Φαντασία μπορεί να δημιουργήσει μια εικόνα, όμως δεν μπορεί να καταφέρει τίποτα σημαντικό εκτός εάν έχει ενεργοποιηθεί και κατευθυνθεί από την Θέληση….».
Aπό όλα τα παραπάνω, σκέφτομαι μήπως τελικά αυτά είναι τα πραγματικά – και τα μόνα – συστατικά της Μαγείας : η Φαντασία και η Θέληση.
Σύμφωνα με αυτήν την γραμμή σκέψης, αυτό που χρειάζεται είναι να έχεις αρκετά δυνατή φαντασία ώστε να μπορέσεις ‘‘πραγματικά να δεις’’ την ποθούμενη μεταβολή που θέλεις να επιφέρεις. Φυσικά, δεν μιλάμε για μία κοινή μορφή φαντασίας, σαν αυτή που διαθέτει από φυσικού του κάθε άνθρωπος, δεν αναφερόμαστε στην απλή κι εν πολλοίς παθητική ονειροπόληση, αλλά σε μία διαφορετική, πολύ πιο ισχυρή, εξασκημένη ικανότητα να μπορέσεις να ‘‘σχηματίσεις πραγματικά’’ στο αιθερικό πεδίο αυτό που θέλεις να προκαλέσεις.
Για παράδειγμα, ο Μάθερς αναφέρει σχετικά: «Όταν ένας άνθρωπος φαντάζεται, δημιουργεί στην πραγματικότητα μια μορφή στο αστρικό πεδίο, και αυτή η μορφή είναι το ίδιο πραγματική και αντικειμενική για τα νοήμονα πλάσματα αυτού του πεδίου όσο το γήινο περιβάλλον για μας… Η Φαντασία μπορεί να λειτουργήσει ως αγγελιοφόρος μεταξύ των διαφόρων επιπέδων ύπαρξης».
Μία διαδικτυακή φίλη, πολύ πιο εξεικοιωμένη με την μαγεία εν γένει, αντί της ‘‘Φαντασίας’’ πρότεινε τον όρο ‘‘Οραματισμός’’, για να δηλώσει αυτό που θέλουμε να εκφράσουμε εδώ και να αποφύγει μάλλον τα μπερδέματα με την πιο πολυφορεμένη λέξη. Ενώ, από την μεριά μου, σκέφτηκα πως όλο αυτό ίσως να συνδέεται και με έναν βασικό ψυχολογικό κανόνα : πολλές φορές, για να πετύχεις κάτι, χρειάζεται να πιστέψεις πως βρίσκεσαι ήδη εκεί. Αν διαχωρίζεις τον εαυτό σου από τον επιθυμητό στόχο κι απαριθμείς τα εμπόδια που έχεις μπροστά σου, κινδυνεύεις να χάσεις το παιχνίδι πριν καν αυτό αρχίσει. Αντίθετα, αρκεί να βιώσεις (φαντασιακά-οραματικά-ψυχολογικά) εξαρχής την επιτυχία σου για να καταργηθεί κάθε ανυπέρβλητη προσπάθεια. Αν έχεις αρκετά ισχυρή Φαντασία, όπως την εννοεί μάλλον η μαγεία, νιώθεις ήδη τον εαυτό σου κατακτητή πριν καν ανέβεις στην υψηλή κορυφή, κι έτσι κάνεις και την ανάβαση πολύ πιο εύκολη και σχεδόν σίγουρη.
Κι έπειτα αυτό που χρειάζεται είναι μία ανάλογη πολύ ισχυρή ικανότητα Θέλησης. Εκείνη η Θέληση που θα λειτουργήσει ως η ακτίνα ενεργοποίησης της διαμορφωμένης Φαντασίας. Τί εννοούμε όμως εδώ με τον όρο ‘‘Θέληση’’ ; Δεν αναφερόμαστε, φυσικά, στα καθημερινά μικρο-θέλω που εμφανίζουμε συνήθως ως άνθρωποι. Αυτά άλλωστε, στην πραγματικότητα, αναδύονται αυτόματα από μέσα μας, είναι ενστικτώδεις εκδηλώσεις που μας κατευθύνουν μηχανικά προς τους στόχους τους, είναι απλές φευγαλέες επιθυμίες για πράγματα που νομίζουμε πως μας αρέσουν κι αφορούν κυρίως υλικές απολαύσεις.Με την ‘‘Θέληση’’ αναφερόμαστε μάλλον σε κάτι πιο ουσιαστικό της ύπαρξής μας, κι έτσι στην ενεργοποίηση ενός δυναμικού που δεν αφορά στον καθημερινό εαυτό μας αλλά κινητοποιεί δυνάμεις πολύ μεγαλύτερης έκτασης. Έχει να κάνει με το βαθύτερο περιεχόμενο της ζωής μας, το πλήρωμα της συνειδήσεώς μας, την καθαυτό υπόστασή μας.
Ο Ελιφάς Λεβί αναφέρει γι’ αυτήν την κινητήριο δύναμη: «η δύναμη της Θέλησης είναι το ίδιο πραγματική με τον ατμό ή το ηλεκτρικό ρεύμα…». Και θυμάμαι τον Ερρίκο Ίψεν να λέει στον συνομιλητή του: «Για μένα η θέληση είναι το σημαντικότερο πράγμα. Λίγοι άνθρωποι έχουν ισχυρή θέληση. Μου φαίνεται πάντοτε αστείο όταν κάποιος μου λέει πως κάτι που ήθελε δεν το κατόρθωσε. Το επιθύμησε απλώς, το λαχτάρισε λιγάκι, δεν το θέλησε όμως. Εκείνος που θέλει πραγματικά κάτι, επιτυγχάνει πάντοτε τον στόχο του».
Αν ο κόσμος μας, λοιπόν, είναι εκείνο το υλικό υπόστρωμα στο οποίο οι άνθρωποι πασχίζουν να αποτυπώσουν τα όνειρά τους, μήπως η Φαντασία και η Θέληση είναι τα μόνα μαγικά συστατικά που χρειάζονται ;
Αν η Μαγεία δεν είναι απλώς ένας αόριστος κλάδος του υπερφυσικού αλλά μία αποκτημένη δεξιότητα, μήπως αυτές είναι οι δύο περισσότερο απαραίτητες ιδιότητες για έναν Μάγο : η Φαντασία και η Θέληση…
